Nico Los
fotografie
Na de middelbare school en wat kleine baantjes ben ik sinds maart 1981 werkzaam bij foto-vak laboratorium “Eyes on Media” (voorheen Capi-Lux Vak-lab).
Door mijn eeuwige passie voor licht en kleur heb ik nagenoeg alle disciplines doorlopen welke je als foto-laborant maar kan bedenken, en daardoor draag ik tot op de dag van vandaag een enorme ervaring met me mee, welke dan wellicht in een andere vorm in het vakgebied nog veel van toepassing kan zijn.
Hoe opmerkelijk dat ik me kan inleven in de fotografie van anderen, en daardoor vakmatig hun werk naar alle tevredenheid naar een hoogste afdruk-niveau kan brengen, want ondanks dat ik dagelijks, en al 31 jaar lang grote hoeveelheden foto’s zie, waarvan vele zijn gemaakt door gerenomeerde-, beroemde- en/of populaire fotografen en kunstenaars, en waarvan velen tot mijn persoonlijk opgebouwde grote klantenkring behoren, heb ik me nooit kunnen laten verleiden door ook een moderne camera te kopen, om dan vervolgens door allerlei invloeden die ik op deze manier dagelijks tegenkom, ook kunstzinnig te gaan fotograferen. Wellicht kómt dat juist door mijn fascinatie voor licht en kleur.
Mijn inspiratiebron is altijd mijn ziel, en zoek ik andere methodes dan gebruikelijk voor het realiseren van wat er in m’n hoofd gebeurd aan passie voor licht en kleur. Ik wil geen afleiding van wat al bestaat. Ik heb voor deze diepgewortelde passie strikt willen vermijden om via fotografie, of schilderingen, dat wat al IS te kopiëren, elementen ervan te gebruiken, of anderszins beeld na te bootsen. Dat komt uiteindelijk niet uit mij, want het is er, of was er al”.
Op deze manier blijven voor mij alleen licht en kleur over.
Je bent nu gedwongen het licht- en kleurrijke spektakel vanuit een andere visie te benaderen.
En hoe ouder ik werd, hoe standvastiger ik hieraan vasthield. Ik maakte het mezelf alleen maar moeilijker.
Daarom heeft het voor mij lang geduurd voor ik een methode in mezelf herontdekte die ik al ruim 2 decennia eerder had toegepast. Het kan dus wél.
Wat bezield mij dan?
Licht en kleur kunnen ons soms ontroeren. Op de meest verschillende plaatsen komen we het tegen. Het zijn magische momenten die net zo snel verdwijnen als dat ze komen. Momenten die we alleen met de ogen kunnen waarnemen. Toch wilde ik zelf zulke spelingen van licht en kleur zien te vangen en te beheersen, om het op een canvas los te laten en te vereeuwigen. Maar dan met mijn eigen identiteit. Maar hoe kan ik alleen licht en kleur met m’n handen vangen? Zoiets als muziek uit de lucht vastpakken. Een onmogelijke opgave. Dacht ik.
Sinds mijn kindertijd zocht ik thema’s om te tekenen en te schilderen, om mijn fascinatie voor alléén licht en kleur te kunnen weergeven. Als ik iets had geschilderd of getekend realiseerde ik me altijd weer dat het resultaat zich manifesteerde in herkenbare vormen, en dus bestond het al. Het was dus niet van mijzelf. Tevens kregen de herkenbare elementen alle aandacht en licht en kleur werden ondergeschikt. En dat was juist nooit mijn bedoeling. Abstract tekenen en schilderen zonder herkenbare vormen liet evengoed teveel mijn beperkingen en sturing van mijn handen zien. Het miste altijd een zekere spontaniteit in licht en kleur onderling. Het was niet gecreëerd vanuit mijn ziel. Ik kon deze kwestie niet oplossen met de gangbare teken-, schilders-, en later ook airbrush-technieken.
Totdat ik een link kon leggen met het kunnen beheersen van licht en kleur in de fotografische donkere kamer. Daar heb ik door mijn werk vele jaren doorgebracht met het maken van beeldcomposities uit losse beelden op dia-materiaal. Onder deze fotografische condities ben ik in 1988 aan de gang gegaan met een goede trefzekerheid. Zo heb ik met een zelf ontwikkelde methode een reeks dia-films kunnen belichten.
Mijn werk-methode heeft een pure analoge vorm van fotografie. Er is geen traditionele foto-camera aan te pas gekomen. Door middel van zwart-wit maskers, van diverse texturen is de vorm tot stand gekomen. Iedere licht en kleur is handmatig gestuurd en met een goede trefzekerheid in totale duisternis tijdens het belichtingsproces op het dia-materiaal losgelaten.
We spreken dus over het feit dat werkelijk alleen licht en lichtkleur de enige bron zijn bij het ontstaans- proces. Er zijn dus géén verfstoffen of inkten gebruikt. Het doet vermoeden dat ik een airbrush gebruikt heb, maar dat is totaal uitgesloten. Het resultaat is niet nabewerkt. Niets is toegevoegd, niets is weggehaald, niets is bijgeschaafd. De kleuren in de "Rainbow" series zijn zoals daadwerkelijk belicht.
Daarom noem ik dit werkproces: Analoge lichtcreaties op dia-film.
Lichtcreaties op diafilm is wel fijn,maar hoe laat je het dan zien aan anderen?
In de analoge periode, in dit geval in 1988 was het niet denkbaar om kleine beeldfragmenten in één keer naar groot formaat te belichten op fotopapier. Dit moest altijd gebeuren via tussenstappen door het beeld te vergroten op dia-duplicaat materiaal. In mijn geval zou dat zeker twee tussenstappen zijn, met alle kwalitatief-dramatische gevolgen van dien. Niets zou meer zo scherp blijven als het origineel, en vanuit het midden loopt het beeld dan nog eens extra onscherp, en met enige kleurverschuivingen naar de hoeken weg. Het vergroten op fotopapier zou dan nog een extra verslechterende stap zijn, met een kwalitatief zeer beperkte kleurruimte. Welicht zei destijds een stemmetje in m’n hoofd dat ik het materiaal moest bewaren voor tijden dat de techniek het wél aankon.
Persoonlijke omstandigheden zorgden ervoor dat mijn creativiteit naar een verre achtergrond verdween. Niet beseffend van wat voor een kracht in mijn creaties zat, onttrok het zich voor 20 jaar aan mijn ogen. Ik bewaarde het materiaal voor de toekomst.
In 2008 nam ik het gemaakte materiaal weer ter hand, omdat mijn persoonlijke leven er rijp voor was. Door moderne high- end scan-techniek, waar ik al enkele jaren gebruik van maakte voor de negatieven en dia’s van fotografen en kunstenaars, zag ik voor het eerst mijn licht en kleur zoals ik het altijd bedoeld heb.
Voor het eerst in mijn leven ontdekte ik mijn diep verscholen identiteit, waarvan de basis in mijn kinderjaren al aanwezig was, en in 1988 is gerealiseerd. Deze identiteit is nu, na ruim 20 jaar, in deze huidige beeldcomposities onveranderd, maar met nieuwe inzichten gevisualiseerd.
De afdrukkwaliteit is nu dan ook van de hoogst denkbare kwaliteit. Inkjet met de hoogst mogelijke kleurkracht, welke in de traditionele foto-chemische wereld nooit bereikt kan worden. Ook iets wat nog geen 10 jaar geleden voor mogelijk werd gehouden.
Dit werk is dus opgebouwd uit licht en kleur in onherkenbare momenten, in een eigen wereld. De beelden zijn naderhand niet bewerkt, om ze zo puur mogelijk tot de verbeelding te laten spreken. Het beeld heeft verder geen onderbouwing nodig met een achterliggend verhaal. Het beeld Is haar eigen verhaal. In deze woordenloze stilte is het beeld niet rationeel te benaderen, en komt ‘gevoel’ direkt aan de oppervlakte te liggen.
Mijn werk noem ik ‘Sensitivisme’.
Sensitivisme = Emotie, door zintuigelijke waarneming, zonder verstandelijke benadering, waarbij de sensatie verder rijkt dan het waarneembare.
Na veel brainstormen, en vergelijking met bestaande definities, heb ik deze definities samengebundeld, en voor mijzelf deze betekenis gegeven aan sensitivisme.
Het woord Sensitivisme werd eerder gebruikt als nieuwe stroming in de schrijverswereld anno 1880, maar is in de vergetelheid geraakt, wellicht door verminderde interesse in het omschrijven van puur gevoel.
Zo kan ik het begrip ‘Sensitivisme’ nieuw leven inblazen door het aan mijn beeldende kunst te koppelen. Een betere omschrijving is er niet.
Gevangen in een eeuwig moment, maar schijnbaar altijd in beweging, is het beeld vrij van iedere vergelijking.Ondanks dat de beelden voor iedereen toegankelijk zijn, blijven ze toch voor een ieder zeer persoonlijk.
Emotie is de enige referentie geworden voor deze vorm van licht en kleur, en soms zelfs emoties waarvan we niet wisten dat we ze hebben.